Tüm sinir sistemini etkileyen ve yaşamı zorlaştıran ALS hastalığı çok sık rastlanmasa da, hastalığa sahip bireylerin hayatını son derece olumsuz etkiliyor.
Tüm sinir sistemini etkileyen ve yaşamı zorlaştıran ALS hastalığı çok sık rastlanmasa da, hastalığa sahip bireylerin hayatını son derece olumsuz etkiliyor.
Amyotrofik lateral skleroz (ALS) , aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronlar) kaybından ileri gelen bir hastalıktır.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi'nden Yrd.Doç.Dr. Celal Şalçini, ALS rahatsızlığının kaslara giden sinirlerin harabiyeti sonucunda kas erimesi ile giden, ilerleyici bir rahatsız olduğunu belirtirken, ALS hastalığının en belirgin belirtilerinin dilde ve vücutta kas seyirmeleri, yutma güçlüğü, ince el hareketlerinde beceriksizlikler olduğunu söyledi.
ALS KALITSAL MI?
Salçini, ALS nin çok ufak bir kısmı kalıtsal olduğunu ALS rahatsızlığı motor nöron hastalıkların bir çeşidi olduğunu ve bu rahatsızlıkların farklı alt tipi olduğunu açıkladı.
ALS HAKKINDA BİLMEK İSTEDİĞİNİZ HER ŞEY
ALS TEDAVİ EDİLİLİR Mİ? İLK NE ZAMAN TANIMLANDI
Şu ana kadar bilinen kesin bir tedavisi olmayan bir rahatsızlık. ALS ilk kez 1869 yılında alanında öncü bir nörolog olan Fransız Jean-Martin Charcot tarafından tanımlandı. Bu nedenle, hastalık ilk zamanlar Charcot Hastalığı olarak adlandırılmıştı.
ALS HASTASI OLAN ÜNLÜLER
Futbolcu Sedat Balkanlı, İsmail Gökçek, Türk futbolunun efsane isimlerinden İlyas Tüfekçi, Suna Kıraç, tiyatrocu Sevinç Aktansel...
ALS NASIL BELİRTİ VERİR
- Genellikle bir kolda ya da bacakta güçsüzlük ya da incelme, hastanın fark ettiği ilk belirti olur. Örneğin, kalem tutmak, düğme iliklemek, çanta taşımak zorlaşır; ya da hasta yürürken tökezler.
- Bazı hastalarda ise hastalık, konuşma veya yutma güçlüğü şeklinde başlar. Hastanın kendisi ya da yakınları peltek, genizden konuşma fark eder.
- Kaslarda seyirme, ağrı ve kramplar bu belirtilere eşlik edebilir. Kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler olabilir.
ALS İKİYE AYRILIR
ALS vakasına rastlanır. Hastalık genellikle 40-60 yaşları arasında insanlarda görülse de daha genç veya yaşlı olan kişilerde de bu hastalığın görüldüğü olmuştur. Hastalıktan erkekler, kadınlara göre biraz daha fazla etkilenirler. ALS, ailesel ve seyrek olmak üzere ikiye ayrılır.
GENETİK Mİ?
Ailesel ALS‘nin nedeni genetik faktörlerdir. Toplam ALS vakalarının hemen hemen %5-10'u bu türdendir. Bu vakalarda vücutta bulunan 'Süper oksit dismutaz' (SOD1) enziminin mutasyonu sonucu bakır-çinko bağımlılığından çıkması ve serbest radikallere yönelmesi sorunları görülür.
ALS vakalarının yaklaşık %90-95'lik kısmı seyrek türden ALS‘dir. Bu türde hastalıkta kalıtsal bir neden yoktur. Fakat daha sonraları bunun nedeninin de bir tür mutasyon olduğu öğrenilmiştir.
EN ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR
ALS'nin yüzbin kişide yalnız 1 veya 2 kişide görülen bir hastalık olmasına karşın bazı yerlerde hastalığın görülme oranı daha yüksektir. Batı Pasifikte bulunan üç bölgede hastalığa son birkaç yıl içerisinde ortalamalardan daha fazla rastlanmıştır. Guam'da en büyük bölge olan Chamorro'ların yaşadığı bölgede, Lytico-Bodig adı verilen vakaya geçmişte çok rastlanmıştır. Oranlar yüz bin kişide 143 vaka düzeyindedir. Lytico-Bodig hastalığı ALS, parkinson ve demans hastalığının birleşimidir. ALS görülme oranları Japonya'nın Kii Yarımadasında ve Batı Papua Yeni Gine'de çok görülür.
ÜNLÜ FİZİKÇİ DE YILLARDIR ALS İLE BAŞA ÇIKIYOR
Hayatını kaybeden Stephen Hawking, en önemli teorik fizikçilerden biriydi.. Çocukluğu, bilime ilgili duyan parlak bir öğrenci olarak geçti.
21 yaşındayken ciddi norolojik bir hastalık olan ALS (amyotrofik lateral skleroz) haslatığına yakalanan Hawking, 1974 yılında neredeyse tamamen felç olmasına, ve 1985 yılında geçirdiği zatürre nedeniyle konuşma yetisini de tamamen kaybetmesine rağmen, 30 yıl boyunca Cambridge Üniversitesi’nde profesör olarak çalıştı. Halen, yine Cambridge Üniversitesi’ndeki Teorik Kozmoloji Merkezi’nin yöneticiliğini yürütüyor.
Hawking, hastalığına rağmen inanılmaz başarılara imza atmış bir isim. Tamamen elektrikli sandalyeye mahkûm olmasına ve sadece yanağındaki tek bir kası kullanarak özel bir bilgisayara yazdığı yazının sese çevrilmesi ile iletişim kurabilmesine rağmen özellikle kara delikler ve kuantum çekimi konularında çok önemli çalışmalarda bulundu ve teorilere imza attı.
Kaynak: Haber Oku